تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک، ایستگاه های پخش سیلاب، رسوب، حاصل خیزی

Authors

کورش کمالی

k. kamali محمدحسین مهدیان

m. mahdian2, m. arabkhedri1, a. charkhabi1, n. ghiasi1 and a. m. mahdian محمود عرب خدری

m. arabkhedri امیرحسین چرخابی

a. charkhabi نجفقلی غیاثی

abstract

پخش سیلاب نقش مؤثری در بهبود و حاصل خیزی خاک، تغذیه آب های زیرزمینی، احیا و تقویت پوشش گیاهی و کنترل بیابان زایی دارد. از آنجایی که سیلاب زمینه انتقال ذرات خاک را فراهم می آورد، در صورت مناسب بودن مواد معلق موجود در سیلاب، پخش آن سبب افزایش حاصل خیزی خاک می شود. در نتیجه لازم است تا میزان این تغییرات و روند آن در طول زمان بررسی و روش مناسب در راستای افزایش بهره وری این طرح ها ارائه شود. به همین منظور با نمونه برداری از نقاط مختلف عرصه پخش سیلاب و تجزیه فیزیکی و شیمیایی این نمونه ها، این روند در طول 5 سال دوره رسوب گذاری بررسی شد. در این رابطه، نمونه برداری به روش سیستماتیک - تصادفی و با شبکه بندی نوارها از سه نوار اول سیلگیری شده مربوط به 13 ایستگاه منتخب پخش سیلاب در سراسر کشور انجام و شاخص های نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب و کربن آلی خاک اندازه گیری شد. برای مقایسه میانگین ها، به دلیل عدم تطابق داده ها با توزیع نرمال، از آزمون ناپارامتری استفاده گردید. هم چنین، به منظور دست یابی به اهداف مورد نظر و تحلیل صحیح داده های جمع آوری شده، مبادرت به گروه بندی ایستگاه ها شد. بدین منظور، با استفاده از تجزیه خوشه ای، میانگین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، ایستگاه های منتخب در سه دسته قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییرات شاخص های حاصل خیزی در نوارهای پخش در سال های مختلف، دارای تغییرات نامنظم و هم چنین بین گروه های سه گانه ایستگاه ها نیز تا حدی متفاوت بوده است. به نظر می رسد این موضوع می تواند متأثر از عوامل مختلفی از جمله متفاوت بودن کمیّت و کیفیت سیلاب منحرف شده، متفاوت بودن بستر عرصه های پخش سیلاب و عدم توزیع یک نواخت سیلاب روی عرصه ها باشد. اگرچه بستر اولیه عرصه های پخش سیلاب از نظر مواد آلی و حاصل خیزی خاک فقیر است، ولی در مجموع پخش سیلاب باعث بهبود شاخص های حاصل خیزی در خاک سطحی عرصه های پخش سیلاب شده است، البته برای رسیدن به شرایط اید آل نیاز به گذشت زمان بیشتری می باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک، ایستگاه‌های پخش سیلاب، رسوب، حاصل‌خیزی

Floodwater Spreading (FS) plays an effective role in improving soil fertility, ground water recharge, vegetation cover, and desertification control. The soil fertility might increase as a result of a suitable suspended sediment material transferred to the downstream by flood events. To define a relevant FS method which increases the efficiency of the FS projects, it is necessary to study the qu...

full text

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک تحت تأثیر پخش سیلاب در ایستگاه قره‌چریان زنجان

Flood spreading is one of the suitable methods to control the floods and conservation of soil and water in arid and semi-arid regions. Since soil properties may be influenced by the flood spreading, this study was carried out to investigate the effect of the flood spreading on physicochemical soil properties in Garacharyan plain located in North West of Zanjan in 2009. Three flooded areas and o...

full text

بررسی اثرات پخش سیلاب بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ‏خاک عرصه پخش سیلاب جاجرم خراسان

رسوب­‌گذاری مواد معلق سیلاب­‌ها بر روی اراضی سنگلاخی و درشت دانه مناطق گرم و خشک، باعث تغییراتی در بافت، ساختمان، افزایش عمق و حاصل‌خیزی آن­‌ها می­‌شود. به‌­منظور بررسی اثر پخش سیلاب بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، عرصه پخش سیلاب جاجرم در استان خراسان انتخاب شد. این عرصه در مخروط افکن‌ه­ای با شیب عمومی 0.75% تا یک در صد قرار گرفته، متوسط بارندگی سالانه آن 146.3 میلی‌متر برآورد شده است و اقلیم ...

full text

ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک تحت تأثیر پخش سیلاب در ایستگاه قره چریان زنجان

پخش سیلاب یکی از روش های مناسب در مهار سیلاب ها و حفظ آب و خاک در مناطق خشک و نیمه خشک است. با توجه به این که ویژگی های خاک ممکن است تحت تأثیر پخش سیلاب قرار گیرند، در این بررسی تأثیر پخش سیلاب بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در پهنه پخش سیلاب قره چریان واقع در شمال غربی زنجان در سال 1389 بررسی گردید. برای این منظور سه عرصه پخش سیلاب همراه با یک عرصه شاهد جهت نمونه برداری خاک انتخاب شد. در هر...

full text

بررسی تأثیر پخش سیلاب بر ویژگی‏ های فیزیکوشیمیایی خاک (مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب گچساران)

از ویژگی‏های مناطق خشک و نیمه‌خشک، علاوه بر کمبود و نقصان بارندگی، نزول بارش‌هایی با شدت نسبتاً زیاد و مدت کوتاه است؛ این حالت در اکثر مواقع به وقوع سیلاب ‏های حجیمی منجر می‏شود. این سیلاب ‏ها رسوبات فراوانی دارند که، در صورت گسترش آن‌ها در سطح اراضی، خصوصیات خاک را تغییر می‏دهند. در این تحقیق آثار گسترش سیلاب (پس از 12 سال از تأسیس ایستگاه پخش سیلاب گچساران) بر خصوصیات خاک بررسی شد. بدین ترتیب،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
علوم آب و خاک

جلد ۱۵، شماره ۵۷، صفحات ۷۷-۸۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023